Ήρθε η ώρα, λοιπόν, να θίξουμε αυτό το μεγάλο ερώτημα της ζωής που βασανίζει εδώ και πολλές δεκαετίες πολλά εκατομμύρια ανθρώπων: Σουβλάκι ή καλαμάκι;
Φυσικά κάθε τόπος έχει το δικό του τρόπο ζωής, τα δικά του ήθη και έθιμα, τις δικές του συνήθειες, και φυσικά μπορεί να ονομάζει το φαγητό του, όπως θέλει. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, και μάλιστα στο φαγητό που αφορά αυτή την πίτα που τυλίγει κρέας, πατάτες, κρεμμύδια, ντομάτα και σάλτσα, θα πρέπει να υπάρχουν κάποιες διευκρινήσεις προς αποφυγή… αφαγίας!
Ας ξεκαθαρίσουμε, λοιπόν, τα πράγματα όσο περισσότερο μπορούμε!
Αν θέλαμε να δώσουμε ετυμολογικά έναν ορισμό, σύμφωνα με τα λεξικά της Νεοελληνικής γλώσσας, θα ήταν ο παρακάτω:
Σουβλάκι, το: μικρά κομμάτια κρέατος περασμένα σε μικρή και λεπτή βέργα (σε μικρή σούβλα) για να ψηθούν […] πρόχειρο φαγητό από κομμάτια κρέατος ή από γύρο ή από μπιφτέκι τοποθετημένο μέσα σε μικρή στρογγυλή πίτα μαζί με άλλα υλικά, όπως ντομάτα, κρεμμύδι, τζατζίκι, κ.ά.
Καλαμάκι, το: μικρό καλάμι […] μικρός πλαστικός ή γυάλινος σωλήνας για την πόση υγρών […] μακρόστενο αιχμηρό και λεπτό ξυλάκι στο οποίο περνιούνται κομμάτια κρέατος (συχνά και λαχανικών) για ψήσιμο σε σχάρα […] κρέας που ψήνεται στη σχάρα περασμένο σε καλαμάκι, τμήμα στελέχους του φυτού καλάμι
Τώρα, αν περπατήσεις στους δρόμους της Θεσσαλονίκης και βρεθείς μπροστά από ένα σουβλατζίδικο, θα πρέπει αμέσως να κάνεις γρήγορες γλωσσολογικές ασκήσεις για να δώσεις σωστά την παραγγελία σου! Το σουβλάκι είναι αυτό το καλαμάκι με τα σουβλισμένα κομμάτια κρέατος σε ξυλάκι, ενώ το καλαμάκι είναι αυτό που απλά χρησιμοποιείς για να πιες τον καφέ σου. Σύμφωνα με την ιδιαίτερη φιλοσοφία των Θεσσαλονικιών, το κρέας είναι ήδη ψημένο στη σούβλα, άρα δεν χρειάζεται να χρησιμοποιείται αυτή η λέξη για το τυλιχτό, δηλ. για την πίτα και τη γέμισή της. Αν και βέβαια, δε θα χρησιμοποιήσεις πουθενά στη Θεσσαλονίκη τον όρο «τυλιχτό», αλλά τη λέξη «σάντουιτς» με πίτα ή ψωμάκι με γύρο, λουκάνικο ή σουβλάκι.
Σε μπερδέψαμε; Αν είσαι από τη Θεσσαλονίκη μάλλον όχι! Αν, όμως, είσαι από την Αθήνα, σίγουρα θα σπεύσεις να διορθώσεις τη λέξη «σάντουιτς» ότι δεν έχει σχέση με τα παραπάνω, γιατί βασικό υλικό του σάντουιτς από το 1700 είναι το ψωμί. Οπότε όταν βρεθείς σε σουβλατζίδικο της Αθήνας, θα πρέπει να σκεφτείς λίγο περισσότερο τα υλικά που θέλεις να φας και τον συνδυασμό τους για να δώσεις σωστά την παραγγελία σου: τυλιχτό ή σουβλάκι είναι η πίτα μαζί με το κρέας και τα υπόλοιπα υλικά που θέλεις, και καλαμάκι είναι τα κομμάτια κρέατος περασμένο σε ξύλινο καλαμάκι, το οποίο είναι ένα μικρό κομμάτι από το φυτό καλάμι, εξού και ο όρος καλαμ-άκι!
Το ερώτημα φυσικά παραμένει αναπάντητο, στην περίπτωση που βρεθείς σε κρητικό σουβλατζίδικο και θέλεις να παραγγείλεις Θεσσαλονικιότικο καλαμάκι ή Αθηναϊκό σουβλάκι. Ή τελικά…. ένα κρητικό γυρόπιτο;
Δική μας συμβουλή; Παράγγειλε τα όλα για να μη φύγεις σίγουρα με άδειο στομάχι!
Διαφορές μεταξύ των δύο πόλεων για να μην μπερδευόμαστε:
Στη Θεσσαλονίκη λένε:
Σάντουιτς (και εννοούν με πίτα ή ψωμί με γύρο/μπιφτέκι/λουκάνικο/σουβλάκι)
Σουβλάκι (και εννοούν το κρέας σε ξύλινο στικ)
Καλαμάκι (και εννοούν πλαστικό για τον καφέ, κτλ.)
Αλοιφή (όλες οι σως που έχουν βάση τη μαγιονέζα / γιαούρτι και έχουν πιο κρεμώδη υφή)
Στην Αθήνα λένε:
Σάντουιτς (και εννοούν τα δύο κομμάτια ψωμί με διαφορά υλικά)
Σουβλάκι (και εννοούν τυλιχτό με πίτα με γύρο/μπιφτέκι/λουκάνικο/καλαμάκι)
Καλαμάκι ή καλαμάκια (και εννοούν το κρέας σε ξύλινο στικ)
Καλαμάκι (και εννοούν πλαστικό για τον καφέ, κτλ.)
Σως / sauce (και εννοούν όλες τις σως με οποιαδήποτε βάση και υφή)
Και η λύση που έδωσε η διαφήμιση της Amstel:
